ไขมันมีความจำเป็นต่อร่างกายแต่ถ้ารับประทานเกินความต้องการก็เป็นโทษได้ ไขมันยังแบ่งประเภทได้เป็นสองฝ่ายคือไขมันฝั่งดี และไขมันฝั่งร้าย มาทำความเข้าใจเรื่องของไขมันแบบง่ายๆกันค่ะ

     ไขมันเป็นแหล่งพลังงานสำคัญของเรา เป็นเยื่อหุ้มเซลต่างๆ และมีส่วนช่วยละลายวิตามิน A, D, E, K เพื่อดูดซึมเข้าสู่ร่างกาย  เมื่อเรารับประทานไขมันเกินความต้องการ ไขมันจะไปสะสมตามร่างกายในรูปแบบต่างๆ เพื่อให้ความอบอุ่น และเป็นแหล่งพลังงานสำรองในยามที่ร่างกายขาดพลังงาน  

  ไขมันจะแบ่งออกเป็นสองประเภทใหญ่ๆ คือ  ไขมันร้าย (LDL)  และ  ไขมันดี (HDL)

ไขมันร้าย (LDL ย่อมาจาก Low Density Lipoprotein)

ไขมันร้ายมีสองชนิดคือ ไขมันอิ่มตัว และ ไขมันทรานส์ 

 

ไขมันอิ่มตัว จะพบมากในไขมันจากสัตว์ เนื้อหมู เนื้อวัว หนังสัตว์ อาหารทะเล(ยกเว้นปลา) ผลิตภัณฑ์จากนม น้ำมันปาล์ม น้ำมันมะพร้าว หากบริโภคมากเกินความต้องการไขมันจะไปเกาะตัวตามหลอดเลือด และเมื่อเส้นเลือดมีไขมันเกาะอยู่จำนวนมากก็จะส่งผลให้ทางเดินเโลหิตมีขนาดแคบลง นำมาสู่โรคเกี่ยวกับทางเดินโลหิต ความดันสูง โรคหัวใจขาดเลือด ไตวาย อัมพาตอัมพฤกษ์ เป็นต้น

ไขมันทรานส์ ไขมันชนิดนี้อันตรายกว่าไขมันอิ่มตัวเพราะนอกจากจะไปเกาะตัวตามเส้นเลือดแล้ว ไขมันทรานส์ยังไปเปลี่ยนสภาพไขมันดีให้กลายเป็นไขมันร้ายแล้วเกาะตัวตามเส้นเลือดอีกด้วย 

 

      ไขมันทรานส์เกิดจากกระบวนการแปรรูปทางอุตสาหกรรมโดยการเติมไฮโดรเจนลงไปในไขมันจากพืชที่เป็นไขมันไม่อิ่มตัว  มีวัตถุประสงค์เพื่อเปลี่ยนสถานะจากของเหลวเป็นของกึ่งแข็งหรือของแข็ง สามารถเก็บรักษาน้ำมันไว้ได้นานโดยไม่เหม็นหืนและช่วยลดต้นทุนการผลิต พบได้ในผลิตภัณฑ์แปรรูปต่างๆเช่น มาร์การีนหรือเนยเทียม เนยขาว ครีมเทียม วิปปิ้งครีมอาหารเบเกอรี่และอาหารฟาสต์ฟู้ดต่างๆ เช่น คุกกี้ เค้ก ขนมปังขาว โดนัท 

ไขมันดี (HDL ย่อมาจาก High-Density Lipoproteins)

     ไขมันดี มีบทบาทสำคัญคือการยับยั้งการจับตัวของลิ่มเลือด ลดการเกาะตัวของไขมันที่ร้าย ช่วยให้เลือดไหลเวียนสะดวก ไม่อุดตัน หรือพูดให้เข้าใจง่ายๆคือ ไขมันดีจะไปละลายไขมันร้ายที่เกาะตัวตามหลอดเลือดให้หลุดออกมานั่นเอง

เราสามารถเพิ่มปริมาณไขมันดีแก่ร่างกายได้สองวิธีดังต่อไปนี้

จากการทานอาหารที่มีไขมันไม่อิ่มตัว อาหารที่ที่มีไขมันไม่อิ่มตัว ไขมันที่ได้จากพืช (ยกเว้นปาล์ม) เช่น น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันมะกอก ดอกทานตะวันอาหารเส้นใยสูงเช่น ธัญพืช ผักใบเขียว ถั่วต่างๆ เนื้อปลาทะเลน้ำลึก

จากการออกกำลังกาย การออกกำลังกายที่มีการใช้แรงงานปานกลางให้ร่างกายรู้สึกเหนื่อยนิดๆ จนเหงื่อออก อย่างน้อยรั้งละ 20 นาที สัปดาห์ละ 3 ครั้ง เช่น การเต้นแอโรบิค วิ่งจ๊อกกิ้ง ว่ายน้ำ ร่างกายก็จะเพิ่มปริมาณการสังเคราะห์ไขมันที่ดีให้กับร่างกายได้

     อธิบายง่ายๆ คือ ไขมันร้าย (LDL) หากมีมากจะไปเกาะตัวตามเส้นเลือด ทำให้เส้นเลือดตีบและอุดตันนำไปสู่โรคหัวใจ ในขณะที่ไขมันดี (HDL) จะทำหน้าทีป้องกันไม่ให้ไขมันร้ายไปเกาะตัวสะสมตามหลอดเลือด 

     อย่างไรก็ตาม ขึ้นชื่อว่าไขมันไม่ว่าไขมันอิ่มตัวหรือไขมันไม่อิ่มตัวถ้าทานมากไปก็ไม่ค่อยดีเหมือนกันแต่ไขมันร้ายจะเป็นโทษต่อร่างกายมากกว่า ยังไงซะเราก็ยังจำเป็นต้องรับประทานไขมันเพื่อนำไปใช้เป็นพลังงาน แต่ถ้าเป็นไปได้พยายามหลีกเลี่ยงไขมันทรานส์ รับประทานอาหารไขมันแต่พอดี ที่สำคัญควรออกกำลังกายแบบปานกลางให้รู้สึกเหนื่อยนิดๆ เป็นประจำสม่ำเสมอก็จะช่วยเพิ่มปริมาณไขมันดีได้ 

     อาหารในธรรมชาติจะมีทั้งไขมันอิ่มตัวและไม่อิ่มตัวผสมกันอยู่ ขึ้นอยู่กับว่าจะมีไขมันชนิดไหนมากกว่า ตัวอย่างเช่น ในเนื้อหมูจะมีทั้งไขมันอิ่มตัวและไขมันไม่อิ่มตัวผสมกันแต่ไขมันอิ่มตัวจะมีปริมาณสูงกว่า เป็นต้น ปฏิเสธไม่ได้ว่าของอร่อยมักจะเป็นโทษต่อร่างกายถ้ากินมากไป ในแต่ละวันเราอาจควบคุมการกินโดยกินของอร่อยๆ ซัก 1 มื้อในมื้อกลางวันหรือมื้อเช้า มื้ออื่นๆหันมาทานอาหารสุขภาพอย่างผักผลไม้บ้าง การออกกำลังกายเป็นอีกวิธีหนึ่งที่ช่วยได้มาก ฉะนั้น ลองปรับตัวเพื่อสุขภาพที่ดีจะได้ทานของอร่อยๆไปนานๆกันเถอะค่ะ

ขอบคุณแหล่งสืบค้นข้อมูล

www.centrallabthai.com/....
www.foodnetworksolution.com/.
www.doctor.or.th/ask/detail/2236 
www.doctor.or.th/article/...